Şefkat

Şefkati sözcük anlamıyla açıklamak istersek; kalbinin bir başkasının acısına yanıt vermesi, o acının hafiflemesini istemesidir diyebiliriz.

Bu tanımlamadan da anlaşılacağı üzere şefkat, acının veya zorlanmanın olduğu yerde ortaya çıkıyor. Şefkat geliştirebilmek için ilk adım bunu fark etmek.

Fark etmek için şefkatin duygu, tutum ya da niyet olarak ortaya çıktığını söyleyebiliriz. Bazen 3 faktör bir arada olabilir. Bazen de tek tek olabilir.

Şefkat eğer bir duygu olarak gelmiyorsa çocuklukta şefkati yeteri kadar görmemiş olabiliriz. O zaman ortaya çıkmasında zorlukla karşılaşabiliriz. Sistemimiz şefkati öğrenmediyse, hatırlamak için zamana ihtiyacı oluyor.

“Ben şefkatli bir insan değilim” demek yanlış bir söylem olur bu noktada. Ancak bilinçli bir niyet, tutum ve tavırla beraber şefkati besleyerek geliştirmeye, mindfulness ve şefkat pratikleri destekleyici oluyor.

Şefkat kavramının başka kavramlarla karıştırmak da çok olası bir durum.

Özellikle şefkat denilince akla gelenler acıma, merhamet, empati oluyor.

Acımadan bahsederken ayrıştırma da yer alıyor ve merhametli bir yaklaşım. Karşıdaki kişiyi zavallı, yazık gibi söylemlerle sınıflandırma yapılabiliyor.

Empatide ise duygudaşlık, bir başkasının duygularını, içinde bulunduğu durum ya da davranışlarındaki motivasyonu anlamak, hissetmek söz konusu.

Empati oluşması için acı ya da olumsuz durumlara ihtiyaç olmuyor her zaman. Ama şefkatten bahsetmek için acının ve zorlanmanın ortaya çıkması gerekiyor. Bu sebeple şefkati empati, acıma veya merhametle bir tutamayız.

Acı ya da zorlanma ortaya çıktığında karşı taraf için şefkat geliştirirken acıyı birlikte yaşamak her iki tarafın birlikte acı çekmesiyle ve aynı acının içinde kalmasıyla sonuçlanır. Acı çeken birisinin acısına gösterdiğiniz tutum ve hafiflemesiyle ilgili dilekleriniz şefkat kelimesiyle anlamlanır.

Şefkatten bahsederken, birinin acısının dinmesine dair istek ve aynı zamanda ona dair harekete geçme isteği de var içinde.

Şefkat sadece acı ya da ıstırapta ortaya çıkıyor. Mindfulness ile şefkat pratiklerini düzenli olarak uygulama ile geliştirdiğimizde yapılan araştırmalar gösteriyor ki, kişilerin motor kortekslerinde aktivasyon artışı olmakta.

Kelly Mc Gonigal, yapılan araştırmalarda şefkatin sadece duygu olmadığını, süreç olduğunun altını çiziyor. İçerisinde bir sürü element olan bu sürecin içinde şefkat ortaya çıktığında beyin aktiviteleri değişiyor. Bu değişiklik o ana umut, neşe getiriyor. Bu biraz garip geliyor sanki değil mi?

Ortada acı varken neşe ve umuttan bahsetmek. Şöyle ki;

Şefkat” senin için kötü hissediyorum demek değil, bu acıyı geçmişten ya da şu andan silemesek de bu acının ortasında umut, neşe bulmanın da mümkün olduğuna inanıyorum demek “

Şefkatin içinde umut var. Tıpkı fizyolojimizin içinde de bedenselleşmiş olduğu gibi.

Dolayısıyla şefkat ile” negatif duygular pozitif duygularla yer değiştirmiyor, negatif duygu deneyimlenirken pozitif duygu ile destekleniyor. Bu da genel olarak iyi oluş haline hizmet ediyor” Kristin Neff.

Son söz olarak, şefkatin ilk adımı farkındalık ve bu farkındalığı bir niyet, tutum olarak bilinçli bir şekilde geliştirebiliriz.